Waarom Qualcomm NXP koste wat kost wil inlijven

Reading time: 4 minutes

Author:

Qualcomm moet op verschillende fronten vechten. Juridische teams draaien er overuren omdat de fabless niet alleen de Amerikaanse, Europese, Taiwanese en Zuid-Koreaanse autoriteiten over zich heen krijgt, maar ook in de clinch ligt met zijn belangrijkste klant Apple en diens toeleveranciers. De vele procedures voeden speculaties dat de overname van NXP niet zonder meer doorgang kan vinden.

Sinds begin dit jaar duikelen partijen over elkaar heen om Qualcomm aan te klagen. De Korea Fair Trade Commission had nog niet een boete van 854 miljoen dollar opgelegd of Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC) met een kwam met vergelijkbare aanklacht. Dagen later volgde Apple, dat een eis van miljard dollar op tafel legde.

De klagers claimen dat Qualcomm er ongeoorloofde licentiepraktijken op nahoudt. Apple ageert tegen het vaste percentage dat het moet betalen over de winkelprijs van iedere verkochte Iphone. Als wij de prijs verhogen omdat we een betere camera en meer geheugen in onze telefoons inbouwen, vangt Qualcomm meer, ook al heeft het met die technologieën niets van doen, klaagt Apple. Het is inderdaad gebruikelijker dat fabrikanten van de componenten, niet van het eindproduct, licenties afdragen aan de patenthouders.

Qualcomm eist bovendien royalties van telefoonproducenten ongeacht of ze diens rf-chips gebruiken. Dit omdat volgens Qualcomm elk modem is gebaseerd op zijn intellectueel eigendom. De FTC spreekt in haar aanklacht van een ‘Qualcomm-belasting’. Qualcomm zou daarnaast kortingen geven als licentieafdragers geen chips van andere bedrijven gebruiken, maar licenties weigeren aan iedereen die niet tekent bij het kruisje.

Inmiddels heeft Intel – een concurrent van Qualcomm voor Iphone-modems – zich achter Apple geschaard. Ook de Computer & Communications Industry Association, een industriegroep waarvan onder meer Facebook, Google en Microsoft lid zijn, heeft geen goed woord over voor Qualcomms wijze van opereren.

Qualcomm is zich van geen kwaad bewust: wij ontwikkelen cutting-edge rf-technologie, licenseren die aan telefoonmakers en pompen de opbrengsten in nieuwe r&d, waarna een nieuwe cyclus begint. Niemand is daar slechter van geworden, vindt Qualcomm, dat inderdaad jarenlang de hoogste r&d-intensiteit van de halfgeleiderindustrie noteerde.

Qualcomm zelf heeft het in ieder geval geen windeieren gelegd. De licentiebusiness genereerde historisch veel meer winst dan de verkoop van chips. Vorig jaar harkte de licentietak 6,5 miljard dollar winst binnen op een omzet van 7,6 miljard dollar. De chipdivisie verdiende ‘slechts’ 1,8 miljard op een omzet van 15,4 miljard dollar.

Groen licht

In Europa lopen al enkele jaren zaken tegen Qualcomm, al hebben media daar tot nu toe weinig aandacht aan besteed. In 2015 startte de Europese Commissie een procedure op instigatie van Nvidia, dat claimt dat Qualcomm zijn Britse dochterbedrijf Icera uit de markt heeft gedrukt. Eind juli tikte een rechter Qualcomm op de vingers omdat het niet de gevraagde documentatie aanleverde; Qualcomm kijkt nu tegen een fikse boete aan voor elke dag dat het niet over de brug komt na een deadline. Daarnaast loopt er sinds 2011 een zaak vanwege illegale betalingen aan een grote klant om alleen Qualcomm-chipsets te gebruiken. Qualcomm houdt maar weinig vrienden over.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Europese Commissie aanleiding ziet om de geplande overname van NXP eens goed tegen het licht houden. Uitsluiting van concurrenten, te hoge licentietarieven en toepassing van de huidige licentiëringspraktijken op NXP’s technologie: de bekend voorkomende zinsnedes vallen allemaal in het persbericht waarin het ‘diepgaande onderzoek’ naar de acquisitie wordt aangekondigd. Qualcomm had op voorhand geen enkele concessie gedaan aan Brussel.

De Chinese autoriteiten hebben nog niet bekendgemaakt hoe ze tegenover de overname staan. Twee jaar geleden hebben ze Qualcomm echter al een knieval laten maken. Het bedrijf ging toen akkoord met een boete van bijna een miljard dollar en aanpassing van de licentievoorwaarden in China. Volgens Reuters zou Qualcomm in China royalties rekenen over 65 procent van de verkoopprijs. De deal voedt de gedachte dat Apple en de verschillende mededingingsautoriteiten sterk staan. Waarom zouden Qualcomms klanten – op zijn minst – geen recht op korting hebben? Qualcomm ziet in het akkoord met de Chinezen echter juist bevestiging dat zijn werkwijze niet ongeoorloofd is.

In de VS is overigens zonder aanvullende voorwaarden groen licht gegeven voor de acquisitie van NXP. In Taiwan ook, terwijl daar eveneens een procedure wegens monopolistisch gedrag loopt.

Inlijving

Speculaties dat Qualcomm door de juridische oorlogen op verschillende fronten te kwetsbaar is geworden om zich aan grote overnames te wagen, slaan de plank echter volledig mis. Als de procedures één ding aantonen, is het dat Qualcomm dringend moet diversificeren. De overname van NXP is noodzakelijk om te overleven.

Procederen zit Qualcomm in het bloed. Het in 1985 opgerichte bedrijf voerde op weg naar de top drie van de halfgeleiderindustrie het ene na het andere juridische gevecht. Dat kan bijna alle techgiganten worden aangewreven, maar Qualcomm heeft wat dat betreft een reputatie in de industrie én daarbuiten. Critici spreken al jaren smalend over een advocatenbureau in plaats van een technologiebedrijf.

Wat de huidige reeks procedures anders maakt dan andere valt terug te voeren op de evolutie van de mobiele telefoon. In de jaren negentig waren mobieltjes simpele apparaatjes om mee te bellen, in essentie doosjes met rf-chips. Qualcomms businessmodel was daarom voor alle partijen best praktisch: het scheelt een hoop geharrewar welke technologie nu precies van wie is.

Inmiddels is de mobiel echter een zakcomputer geworden, waarmee je desnoods kunt bellen. Naast de rf-chips heeft hij aanzienlijk meer kostbare componenten aan boord. Qualcomm heeft al procederend zijn businessmodel tot ver in de eenentwintigste eeuw weten te handhaven, maar het einde lijkt in zicht.

Qualcomm probeert in de VS en Europa waarschijnlijk aan te sturen op een vergelijkbare afloop als in China, maar weet dat succes niet is verzekerd. Als afvlakkende smartphonegroei niet genoeg aanleiding gaf om nieuwe markten aan te boren, dan is het wel deze existentiële dreiging. Alle reden dus om de inlijving van NXP als absolute topprioriteit te beschouwen.