VSNU drijft ruzie met Elsevier op de spits

De ruzie over open access tussen de koepelorganisatie van Nederlandse universiteiten VSNU en wetenschappelijk uitgever Elsevier laait opnieuw op. Volgens de VSNU is de kans groot dat Nederlandse wetenschappers na 1 januari niet meer bij de ongeveer 2200 titels van de uitgever kunnen. De organisatie roept wetenschappers op hun redacteur- of hoofdredacteurfuncties neer te leggen om de uitgever onder druk te zetten. Als dat niet werkt, zal het onderzoekers ook gaan vragen niet langer mee te werken aan peer reviews en publicaties in Elsevier-titels.

De ruzie begon vorig jaar met de ambitie van de regering, de NWO en de VSNU om vol in te zetten op open-accesspublicatie: voortaan zouden de resultaten van wetenschappelijk werk gefinancierd uit publieke middelen gratis toegankelijk moeten zijn. De VSNU, die namens de Nederlandse universiteiten de abonnementen op wetenschappelijke tijdschriften regelt, stelde de uitgevers voor het recht op open-accesspublicatie in een keer voor heel het jaar af te kopen met de abonnementsgelden. De koepelorganisatie redeneert dat er anders dubbel betaald wordt voor een artikel: een keer voor de publicatie en nog een keer om deze te lezen.

Met uitgeverij Springer lukte het vorig jaar om zo’n model af te spreken. Ook met uitgever Wiley kwam de VSNU tot een vergelijk en recent werd een open-accessdeal gesloten met Sage, dat voornamelijk titels voor de gammawetenschappen uitgeeft. Maar volgens de VSNU wil Elsevier maar niet meewerken aan een gedegen open-accessbeleid. Eind vorig jaar dreigde de organisatie daarom al om geen nieuw abonnement af te sluiten, maar op het laatste moment werd het lopende abonnement nog met een jaar te verlengd.