Technologie helpt hand weer handig worden

Elk jaar melden zich tienduizenden mensen voor revalidatie. Door intensieve training moeten ze allerlei alledaagse taken – lopen, schrijven, een kopje koffie drinken – opnieuw aanleren. De oorzaak kan liggen in een dwarslaesie of een amputatie, maar vooral in beschadigingen aan het brein door een beroerte of hartprobleem, waarbij hersengebieden afsterven. Degenen die dit overleven, kunnen er een een flinke lading beperkingen aan overhouden. Behalve allerlei geestelijke problemen hebben ze vaak ook last van ledematen die uitvallen. De spieren zijn nog wel in orde, maar de hersengebieden om ze aan te sturen, werken niet meer. Hen wacht een lang revalidatietraject. Gedeeltelijk om de verlamde ledematen weer een beetje te leren gebruiken, gedeeltelijk om om de beperking heen te leren werken. Bij deze lichamelijke revalidatie stuurt een therapeut de beweging van armen, handen of voeten van de patiënt in de gewenste richting. Door die oefensessies week na week te herhalen, traint de patiënt zijn spieren en slijt de beweging langzaam in als gewoonte.

In de fabriekshal heeft de robot de mens allang vervangen voor de zware en herhalende klussen. Het is dus niet zo gek dat er veel belangstelling is – aanvankelijk vooral van techneuten – voor de inzet van automatisering als hulpje in de revalidatiezorg. Het potentieel is groot. Een mechatronische toepassing zou de werkdruk van de therapeut kunnen verlichten zodat die zich beter kan richten op de therapie zelf. Met de vergrijzing voor de deur is dat geen overbodige luxe. Patiënten zouden misschien ook langer kunnen oefenen, omdat ze niet meer afhankelijk zijn van de werktijden van de therapeut. En als de training wordt gekoppeld aan een computerspel, kan de last tot lust worden omgevormd. Kortom: een dosis hightech zou de resultaten een stuk kunnen verbeteren, het comfort kunnen verhogen en de kosten omlaag kunnen brengen.