Subsidiejunkies

Ik heb drie jaar in Zweden gewoond. Het is een welvarend land, maar met een keerzijde. Je betaalt 70 procent van je loon aan directe en indirecte belastingen. Man en vrouw moeten praktisch tot hun 65ste doorwerken, bij een AOW-leeftijd van 67. Omdat beiden moeten werken, hebben de Zweden altijd tijdgebrek.

Terug in Nederland realiseerde ik me dat ons land een medaille verdient in hoe efficiënt wij allerlei zaken regelen. Ook deze medaille heeft echter een keerzijde. Neem onze subsidieverslaving. De hypotheekrenteaftrek is een fraaie regeling, maar wat ze er niet bij vertellen, is dat je bij een hypotheek één keer de aflossing en één tot twee keer de hypotheekwaarde in rente afdraagt. Daarvoor is de hypotheekrenteaftrek. Je betaalt maar de helft van de rente. Gevolg: we kopen een duurder en groter huis. Na dertig jaar heeft de markt deze subsidie allang in hogere huisprijzen verwerkt. Maar dat willen wij niet horen. Anders zouden we slaafjes zijn geworden van de bank, zouden de bankiers slapend rijk worden en zouden zij, vervreemd van alle realiteit, piramidespelletjes kunnen gaan spelen. Zoiets is slechts hypothetisch en natuurlijk onbespreekbaar.

Het gaat hier om de boodschap dat de negatieve effecten van een subsidie bij een langdurige dosis aanleiding geven tot tweedeorde-effecten. Direct ingrijpen om de oorzaak weg te nemen, leidt tot negatieve opslingereffecten. Dus bedenken we indirecte oplossingen als het niet mogen aftrekken van het huurwaardeforfait aan de onderkant en verhoging van het huurwaardeforfaitpercentage aan de bovenkant. Moraal van dit verhaal is dat je met langdurige subsidies uiteindelijk in de problemen belandt.