Warning: Undefined array key "bio" in /home/techwatch/domains/test.bits-chips.nl/public_html/wp-content/plugins/wpcodebox2/src/Runner/QueryRunner.php(126) : eval()'d code on line 13
Author:
Reading time: 3 minutes
Hij was de eerste die de strijd aanbond met de stroperige organisatie van Philips, een gevecht dat zijn verre opvolger Frans van Houten nog altijd voert. Hij was ook een charismatisch en energiek leider, die echter struikelde over een staaltje powerplay. Maandag 6 januari is overleden voormalig president-directeur Cor van der Klugt, Philips-man in hart in nieren.
Toen de jonge Cor van der Klugt na de oorlog bij Philips aanmonsterde als verkoper, begon het concern aan gouden jaren. Als technologisch voorhoedespeler bouwde het op de rug van geweldig economisch herstel een waar imperium op. Van der Klugt zou een aantal Philips-koninkrijkjes van binnenuit leren kennen en die van Uruguay en Brazilië zelfs leiden. Hij was geen hooggeschoold man, maar leerde zeven talen, en was in alle even erudiet.
Maar toen de gewezen landendirecteur in 1978 vertrok naar de raad van bestuur, was het verval al ingezet. Na de hausse had Philips nooit de noodzaak gevoeld zich aan te passen aan veranderende omstandigheden: haperende macro-economische groei, globalisering en opkomende Aziatische concurrentie. Het concern was dichtgeslibd tot een stuurloze bureaucratische tanker, waar managers hun eigen gang konden gaan en zelden op resultaten werden afgerekend. Het succes was Philips naar het hoofd gestegen, constateert ’Philips-biograaf‘ Marcel Metze in zijn bestseller ’Kortsluiting‘.
Exponent
Van der Klugt, die in 1986 Wisse Dekker opvolgde als topman, ging die logheid te lijf, en niet zonder succes. Zijn grootste wapenfeit was misschien wel het herstel van het primaat van Eindhoven als bestuurlijk centrum, waarmee de weg definitief werd vrijgemaakt om ’de matrix te kantelen‘, zoals het omgooien van de verouderde bedrijfsstructuur van product- en landenorganisaties heette. Vooral Van der Klugts overwinning op de eigengereide Amerikaanse organisatie was van meer dan symbolische waarde. Deze tak had zich enkele jaren daarvoor nog autonoom genoeg gevoeld om te weigeren Philips‘ eigen V2000-videorecorders te verkopen en te kiezen voor Matsushita‘s VHS-systeem. Met een Philips-plakker op de apparaten, maar toch.
Ook op op andere terreinen ging Van der Klugt voortvarend te werk. Hij verkocht Grote Huishoudelijke Apparaten aan Whirlpool en de defensiebedrijven gingen over naar Thomson-SCF. In een efficiencyslag werd productie meer gecentraliseerd en moesten tientallen fabrieken wereldwijd hun deuren sluiten en duizenden werknemers het veld ruimen.
Het frustreerde Van der Klugt dat het allemaal weinig heeft mogen baten – in zijn tijd als topman niet, en we weten nu dat opvolger Timmer nog veel dieper in eigen vlees heeft moeten snijden. Van der Klugt zocht de oorzaken vooral buiten het concern: oneerlijke concurrentie, ongunstige valutakoersen of de hoge rente. Het laat zien dat hij weliswaar de juiste instincten had, maar als exponent van een in zichzelf gekeerde generatie Philips-bestuurders niet de juiste man was om de problemen aan te pakken.
Misschien was het ook wel een te grote klus voor één man. Twintig jaar en drie topmannen verder bindt Frans van Houten nog steeds de strijd aan met trage elementen in de bedrijfscultuur van Philips.
Geïsoleerd
Het is zijn roemloze aftocht waar Van der Klugt het meest om zal worden herinnerd. In het voorjaar van 1990 stelde hij zijn aandeelhouders nog rooskleurige resultaten in het vooruitzicht, maar volgens ingewijden was hij toen nog niet eens op de hoogte van de eerstekwartaalcijfers die hij kort daarop zou moeten presenteren. En die maakten, door plotselinge verliezen bij de computerdivisie, een duikvlucht.
Wisse Dekker, inmiddels doorgeschoven naar de positie van president-commissaris, liet Van der Klugt prompt vallen als een baksteen. Formeel omdat de topman het vertrouwen van aandeelhouders had geschaad, maar achter de schermen was het vooral een bittere machtsstrijd die het lot van de president-directeur had bezegeld. Eerder had Philips zelfs laten uitlekken dat hij zijn vrouw had verlaten voor zijn secretaresse, een vergrijp dat een lagere manager in die tijd gemakkelijk de kop had kunnen kosten. Het voorval illustreert hoe geïsoleerd Van der Klugt was geraakt.
Van der Klugt heeft desalniettemin nooit een onvertogen woord over Philips gesproken. Over zijn val hield hij als loyaal Philips-man de lippen op elkaar en aan natrappen deed hij al helemaal niet. Die geheimen zou hij meenemen in zijn graf, zei hij in zijn laatste interview. Cor van der Klugt is 86 jaar geworden.
