Reading time: 4 minutes
Author:
Nieke Roos is per 1 januari hoofdredacteur van Bits&Chips.
In de wereldgeschiedenis is het regelmatig voorgekomen dat volkeren hun wetten en vrijheid hebben moeten opgeven. Volgens de Italiaanse politicus en filosoof Machiavelli kan een veroveraar op drie manieren te werk gaan om veroverden onder de duim te houden. De meest vriendelijke is om de onderworpenen onder hun eigen regels te laten voortleven. Minder aardig is het om hun leiders een kopje kleiner te maken en zelf op de troon te gaan zitten. De meest rigoureuze manier is om alles af te pakken en ze vervolgens uit te roeien.
Tijdens Bits&Chips 2009 Hightech Systemen in Leuven betrok Bart Van Coppenolle deze stelling van Machiavelli op zijn bedrijf Metris. De economische tegenwind had deze metrologiespecialist in zwaar weer gebracht, zodat de CEO zich genoodzaakt zag een veilige haven op te zoeken. Die vond hij in Nikon, dat daarbij koos voor de meest vriendelijke van Machiavelli‘s integratievormen: instandhouding van assets, activiteiten én cultuur. Van Coppenolle zegt dat de Japanners hem zowat hebben gesmeekt om in ieder geval nog drie jaar te blijven zitten. Dat Nikon Metris niet heeft onthoofd of zelfs geplunderd, komt volgens hem door de complementaire culturen van beide partijen.
Het is interessant om de stelling van Machiavelli los te laten op Océ, dat vrijwel zeker in handen komt van Canon. De belangrijkste parallel met de Metris-case is dat de Japanners ook hier de huidige kapiteins aan het roer willen houden: Rokus van Iperen blijft CEO, Hans Kerkhoven CFO en Anton Schaaf COO/CTO. Dit lijkt te wijzen op een zachtaardige inlijving.
Behalve het management weet Canon aandeelhouders ASR, Bestinver Gestión, Ducatus en ING achter zich. Zij hebben samen ongeveer 28,5 procent van het stemrecht. Alleen Orbis ligt tot op heden dwars. Met een belang van zo‘n 10 procent kan deze Amerikaanse investeerder de overname in zijn eentje niet blokkeren, aangezien de Japanners hebben aangegeven 85 procent voldoende te vinden om ermee door te gaan. Het wordt een ander verhaal als het Engelse Hermes of het Deense Sparinvest zich met hun 5 procent bij Orbis scharen. Canon lijkt zich echter geen zorgen te maken en is zijn belang in Océ al langzaam aan het vergroten. Bij het ter perse gaan van deze Bits&Chips had het al 25,3 procent in handen.
Orbis zet zijn geld op een tegenbod van een kapitaalkrachtige branchegenoot als HP of Kyocera. De investeerder denkt dat er meer valt te halen dan de 8,60 euro die Canon wil betalen voor elk Venloos aandeel. Volgens het Financieele Dagblad circuleren er rapporten die aantonen dat de waarde een stuk hoger ligt. Daarin zou onder meer staan dat Konica Minolta twee jaar geleden nog heeft beloofd Océ tot 2013 niet te zullen overnemen, en toen stond de koers boven de tien euro. De krant vraagt zich af waarom Van Iperen zijn bedrijf nu dan wel voor een ’habbekrats‘ zou wegdoen.
Omdat het economische tij inmiddels volledig is gekeerd. In Venlo weten ze al een tijdje dat ze te klein zijn om zelfstandig te kunnen overleven in de printindustrie. De tegenwind die halverwege 2008 opstak en sindsdien is aangewakkerd, heeft de zoektocht naar een veilige haven ongetwijfeld in een stroomversnelling gebracht.
De grote vraag is of Canon echt de gedroomde partner is, zoals Océ beweert. Technologisch passen de twee uitstekend bij elkaar. Gartner ziet een groot gat in het Japanse portfolio op het gebied van high-end afdruksystemen. De Venlonaren hebben daar juist een uitgebreid aanbod. Ook commercieel gaan de twee goed samen. Canon heeft volgens Gartner een zwak direct distributienetwerk in de VS na het verlies van zijn belangrijkste Amerikaanse verkoopkanaal Ikon aan Ricoh. Weliswaar is het een samenwerking aangegaan met HP, maar deals met concurrenten zijn altijd tricky. Océ heeft een eigen Amerikaans netwerk, dat het vorig jaar nog heeft versterkt met de inlijving van Imagistics.
Tijdens de persconferentie verkondigde Van Iperen dat beide bedrijven ook goed bij elkaar passen omdat ze er vergelijkbare waarden op nahouden. Hij bracht dat als iets positiefs, maar in machiavellistisch opzicht voorspelt het niet veel goeds. Als de waarden zo vergelijkbaar zijn, heeft Canon weinig reden om de Océ-cultuur in stand te houden en het hoofd erop te laten zitten. En als de Japanners de complementaire technologie toch belangrijker vinden dan de Venlose activiteiten, is de stap naar plunderen en vernietigen niet groot meer.
Japanners gaan wel behoedzamer te werk dan bijvoorbeeld Amerikanen. Volgens Bart Van Coppenolle is de halfwaardetijd van een acquisitie onder de rijzende zon een stuk groter dan onder de stars and stripes. Zo bezien, is Océ in ieder geval beter af met Canon dan met HP.
