Industrie geïrriteerd over ‘dwarse houding’ NWO en TNO


Warning: Undefined array key "bio" in /home/techwatch/domains/test.bits-chips.nl/public_html/wp-content/plugins/wpcodebox2/src/Runner/QueryRunner.php(126) : eval()'d code on line 13

Author:

Reading time: 3 minutes

De budgetten voor de topsectoren zijn bekend, maar tot ergernis van het bedrijfsleven slechts tot 2013 en niet tot 2015 zoals afgesproken. Het wijst met de beschuldigende vinger naar NWO en TNO.

Op 2 april zetten minister Verhagen (ELI), de topsectoren en de onderzoeks- en onderwijswereld hun handtekeningen onder het Nederlands Kennis- en Innovatiecontract. Daarin hebben bedrijfsleven en kennisinstellingen vastgelegd hoe zij in 2012 en 2013 gaan samenwerken. Of eigenlijk: welke bedragen zij daarvoor per topsector uittrekken, want over de invulling van die budgetten kan formeel pas vanaf nu serieus worden nagedacht. In werkelijkheid hebben potentiële partners natuurlijk in het voortraject al projecten op poten gezet en is het nu een kwestie van de puntjes op de i zetten. De calls die elke topsector uitdoet, kunnen waarschijnlijk nog voor de zomer worden ingevuld.

Verhagen zet het Innovatiecontract in om met publiek geld ontwikkelde kennis in Nederland beter te gelde te maken. Hij verplichtte NWO, TNO en andere publieke kennisorganisaties om voor een deel van hun budget aansluiting te zoeken bij de wensen van het bedrijfsleven. Door de bijdrage van bedrijven aan deze publiek-private projecten fiscaal te stimuleren, hoopte Verhagen meer private R&D-investeringen uit te lokken, maar ook bezuinigingen op de publieke kennisinfrastructuur (waaronder NWO en TNO) te compenseren.

Budget per topsector in 2012 en 2013. Investeringen van bedrijven zijn weergegeven in groen, de bijdrage van de rijksoverheid in blauw. Andere publieke middelen, zoals Europese subsidies, zijn niet opgenomen in deze figuur.

Even terzijde: Nederlandse bedrijven zijn cijfermatig bezien inderdaad geen uitblinker in R&D-investeringen, maar aan de topsector Hightech Systemen en Materialen (HTSM) heeft dat niet gelegen, zo bleek maar weer eens op 2 april. Met een totaal commitment van ruim een miljard euro in 2012 is de branche Nederlands kampioen innoveren. HTSM houdt bovendien bovengemiddeld de eigen broek op: in vergelijking met andere topsectoren ontvangt zij relatief weinig van de Nederlandse overheid (207 miljoen euro). Bijdrages van de Europese Unie – de hightech is bij uitstek een internationaal opererende sector – trekken de verhouding publiek-privaat weer enigszins recht, maar de fiftyfifty-doelstelling waar HTSM-bedrijven op hadden ingezet in hun voorstel aan de minister wordt niet gehaald. Het zit meer richting 40:60.

Overbruggen

Desalniettemin klinken tevreden geluiden uit de hightechindustrie. ’We hebben aan twee belangrijke knelpunten een mouw weten te passen‘, zegt HTSM-boegbeeld Amandus Lundqvist. ’Voor deelname aan Europese projecten, waaraan ook de Nederlandse overheid moet bijpassen, heeft minister Verhagen extra budget gereserveerd. En de toekomst van Holst, Esi en M2I is verzekerd.‘ Genoemde instituten pasten eigenlijk niet in het nieuwe, subsidieloze innovatiebeleid van Verhagen, maar de bewindsman heeft het idee laten varen om hen volledig te laten financieren via opdrachten van het bedrijfsleven. Er komt nu toch een directe donatie van overheid aan instituut, die overigens wel afhankelijk is van de bijdrage van bedrijven. Het Holst Centre krijgt bovendien financiering van de gemeente Eindhoven en de provincie Noord-Brabant, alsmede van NWO en TNO.

Maar er is ook kritiek. Het irriteert het bedrijfsleven dat de huidige afspraken slechts lopen tot en met 2013, niet tot 2015 zoals oorspronkelijk geformuleerd in de opdracht van Verhagen. Volgens de minister is dat in goed overleg gegaan teneinde de handen vrij te houden om in 2014 en 2015 weer heel andere projecten te steunen. Ondernemersorganisatie FME wijst echter met een beschuldigende vinger naar NWO, dat op de rem zou hebben getrapt. Volgens FME verzet NWO zich tegen de budgetverschuivingen van alfa- en gamma- naar bètatechnisch onderzoek. Teleurstellend, noemt de technobedrijvenkoepel dat, en in strijd met het topsectorbeleid, waarin vraagsturing centraal staat. ’Hoe interessant ook de vraag is wie de vroegste mensachtige bewoners van Noordwest-Europa waren, voor de economische groei is dat niet relevant‘, aldus FME-voorzitter Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink in een persbericht.

Over TNO ventileerden Lundqvist en FME tegenover Bits&Chips vergelijkbare kritiek, al is de toon milder. Naast de ergernis over de uitgestelde besluitvorming is er de vrees dat het instituut projecten buiten de hightech prioriteit zal geven.

TNO wijst er desgevraagd op dat met de minister is afgesproken dat er voor 1 september duidelijkheid komt over de verdeling van onderzoeksgeld tot 2015. Het instituut vraagt begrip voor het feit dat de bezuinigingen dwingen tot het maken van moeilijke keuzes, die bovendien afhangen van of en hoeveel geld ’klanten‘ op tafel willen leggen. De diensten van TNO, dat zijn budget omlaag moet schroeven van 180 miljoen euro nu naar 150 miljoen in 2016, worden op dit moment overvraagd. Als bedrijven dat gat niet overbruggen – de overheid zal het waarschijnlijk niet doen – kunnen niet alle wensen worden ingewilligd.