Author:
Nieke Roos is hoofdredacteur van Bits&Chips.
Reading time: 3 minutes
In een huisstijl definiëren bedrijven hoe zij zich visueel willen profileren, zowel intern als naar de buitenwereld. Dit houdt onder meer in dat ze een logo en bijbehorende kleuren en lettertypes kiezen. Ook bepalen ze de spelling van de bedrijfsnaam. Vaak stemmen ze de namen van hun producten hierop af om over de gehele linie een consistent schriftbeeld te creëren. In alle communicatie houden ze zich hier vervolgens strikt aan om het merk herkenbaar neer te zetten.
Onze bladen hebben eveneens een huisstijl. In het opmaakprofiel van Bits&Chips heeft onze vormgever bijvoorbeeld de lettertypes en -groottes vastgelegd voor de hoofdtekst, voor de korte samenvattingen boven aan de artikelen en voor de kaders erbij. Verder heeft hij de verschillende paginalay-outs ontworpen en de kleurstelling bepaald. Het blauw dat hij hierbij heeft gekozen, komt in alle Bits&Chips-uitingen terug, om het merk herkenbaar neer te zetten.
Als integraal onderdeel van onze huisstijl zie ik, behalve het gebruik van zo veel mogelijk Nederlands, ook onze regel voor de spelling van bedrijfs-, product- en technologienamen. In teksten die onder auspiciën staan van de redactie schrijven wij een hoofdletter aan het begin van een naam en verder alleen als dat nodig is voor een goede uitspraak. Conform deze regel berichten we over de Veldhovense lithogigant met vier kapitalen omdat elke letter apart wordt uitgesproken (’ASML‘ want ’a-es-em-el‘), spellen we de naam van Apples mobieltje met één hoofdletter omdat dat voldoende is om het woord goed te produceren (’Iphone‘ want ’aifoon‘) en schrijven we het CMos-halfgeleiderproces met twee hoofdletters omdat de eerste letter los wordt uitgesproken en de laatste drie als één geheel (’see-mos‘).
Soms botst de huisstijl van een bedrijf met onze regels, in het bijzonder die voor de spelling van namen. Niet zelden ontstaat er dan discussie. Deze woordenwisseling loopt in hevigheid uiteen van gemoedelijk, als de andere partij zich tevredenstelt met onze uitleg, tot stevig, als de gesprekspartner wenst vast te houden aan zijn principes. In het uiterste geval kan een bedrijf besluiten een eigen verhaal terug te trekken. Tot op heden heb ik dat gelukkig nog niet meegemaakt.
Waarom eigenlijk zo moeilijk doen, hoor ik u vragen? Waarom niet gewoon de spelling van het bedrijf overgenomen? Het Nederlands kent toch het zogeheten donorprincipe, volgens welk de schrijfwijze wordt gehanteerd die de oprichter, ontwerper of eigenaar van een instelling of merk heeft gekozen. Laat ik vooropstellen dat dit geen verplichting is; de taalgebruiker mag zelf uitmaken of hij het principe toepast of niet.
Wij, de taalgebruikers van de Bits&Chips-redactie, hebben expliciet gekozen voor een spellingregel die niet altijd strookt met het donorprincipe. Belangrijkste reden om af te wijken, is dat onze regel duidelijkheid schept over de schrijfwijze van een naam. We hoeven niet telkens op te zoeken hoe de donor het zelf ook alweer had bedacht en of daarin sinds de vorige keer niet toevallig iets is veranderd. Bovendien is niet iedereen even consequent in de toepassing van de eigen regels, zodat het soms de vraag is welke spelling nu ’correct‘ is.
Wat meespeelt, is dat de schrijfwijze van bedrijfs-, product- en technologienamen steeds vaker wordt gebruikt als aandachttrekker, en daarmee steeds vaker verwordt tot een soort logo. Om zich te onderscheiden, worden de commerciële afdelingen steeds creatiever: de opvallendste combinaties van hoofd- en kleine letters (camel case) ontspruiten aan hun geest, als het even kan hier en daar afgewisseld met een leesteken of exotischer symbool. Met onze regel willen we deze ’sluikreclame‘ aan banden leggen. In onze redactionele teksten plaatsen we immers ook geen logo‘s. Wie anders wenst, kan zijn ei kwijt in een advertentie of advertorial.
Het zal u niet zijn ontgaan dat we de huisstijl van Bits&Chips stevig op de schop hebben genomen. Met ingang van dit nummer hebben we een ander formaat, nieuwe rubrieken en een frissere uitstraling (vinden we zelf). Daarbij hebben we de frequentie teruggeschroefd naar tien stuks dit jaar, zodat we meer tijd hebben voor de redactionele en commerciële voorbereiding. U krijgt echter niet minder waar voor uw geld, want het totaal aantal pagina‘s in 2012 blijft minimaal gelijk doordat we elke uitgave een stuk dikker maken. Aan de kwaliteit tornen we uiteraard niet, noch aan onze spellingregel.
