Reading time: 6 minutes
Author:
De Belg Niek Van Dierdonk en de Nederlander Cees Links lanceerden vorige week hun nieuwe bedrijf Greenpeak op ISA Expo 2007 in Houston. Greenpeak, dat ontstond na de overname van Ubiwave door Xanadu Wireless, wil met zeer energiezuinige sensornetwerken de wereld veroveren.
Het comfort van smalbandige draadloze communicatie drong pas echt tot Cees Links door toen hij een tijdje geleden een auto huurde zonder centrale deurvergrendeling. ’Toen dat concept enige jaren eerder opgekomen was, dacht ik echt dat het flauwekul was. Ik had dat niet nodig, meende ik, want ik kon immers vanachter het stuur bij alle deurknoppen. Maar in die huurauto kwam ik erachter hoe vervelend het is als je geen centrale vergrendeling hebt. Het gekke is echter dat centrale vergrendeling in huis nog helemaal niet is doorgedrongen. Ook een thermostaat in elke kamer is nog niet normaal.‘
Intussen werkt Cees Links al weer ruim twee jaar met een team ontwikkelaars in stealth mode aan chiptechnologie voor zeer energiezuinige draadloze netwerken. Aanvankelijk onder de naam Xanadu Wireless legden ze zich toe op sensorknooppunten die zo zuinig zijn dat ze het helemaal zonder batterijen kunnen stellen. Ze maken daarbij gebruik van Zigbee, een netwerkstandaard waarbij knooppunten autonoom contact maken, verbindingen vormen en informatie doorgeven.
Naast energiezuinige radiotechnologie investeerde Xanadu in IC‘s om de stroom uit zonnecellen, piëzo-elementen of andere energy harvesting modules om te zetten in een bruikbare voedingsspanning. Afgelopen zomer completeerde de start-up zijn technologie met de overname van Ubiwave. Dit in Zele (nabij Gent) gevestigde bedrijf is specialist in Zigbee-netwerksoftware.
Het duo kwam vorige week als Greenpeak uit de startblokken op de ISA Expo 2007 in Houston, een beurs en conferentie die is speciaal gericht op industriële netwerken. Greenpeak haalde tot nu toe 6 miljoen euro risicokapitaal op en kreeg 1 miljoen euro ontwikkelkrediet van Senternovem. De starter heeft zijn hoofdvestiging aan de Catharijnesingel in Utrecht. In Utrecht en Zele werken intussen ruim dertig mensen.
Greenpeak heeft al opdrachten binnen. Honeywell gaat de energiezuinige modules gebruiken voor gasdetectie in parkeergarages. Links: ’We kregen die order omdat de installatie en het onderhoud van gasdetectie met onze technologie verbluffend eenvoudig werd. Je kunt een draadloos netwerk namelijk eerst configureren, het daarna in de parkeergarage ’plakken‘ en het werkt. Juist in dit soort gebouwen zit je niet op kabels en fysieke netwerken te wachten.‘
Tropenjaren
Cees Links is een oude bekende uit de Nederlandse IC-wereld. Hij gaf jaren leiding aan de WLan-activiteiten van Lucent en later Agere in Nieuwegein. Na zijn tropenjaren bij deze Amerikaanse technologiebedrijven werkte hij enkele jaren als consultant. Maar al gauw begon het te kriebelen. ’Ik informeerde links en rechts bij mijn contacten en al snel kwam Zigbee boven drijven‘, zegt de huidige CEO van Greenpeak. Hij onderstreept dat Nederland het voordeel heeft dat een nieuw bedrijf in draadloze technologie relatief snel is op te zetten. ’Hier heb je veel goede mensen met radiokennis en kennis van standaarden.‘ In de tijd dat Links met zijn eerste plannen rondliep, was Zigbee echter al redelijk volwassen. De markt telde verschillende goede spelers. ’Wilden we het oppakken, dan moesten we het verschil maken in de markt‘, zegt Links.
Draadloze sensor- en controlenetwerken staan nog in de kinderschoenen. In de industrie en in de utiliteitsbouw, maar ook in onze woningen. En dat, terwijl andere draadloze technologie al heel gewoon is. Snoerloze telefoons bestaan al tien jaar en datacommunicatie via WLan-netwerken werd enkele jaren geleden een massaproduct. ’De hoeveelheid data in sensornetwerken is gering en bekabelen voor smalbandtoepassingen is relatief duur. Maar ook heeft iedere sensor of regelaar een voeding nodig‘, aldus Links. Batterijen zijn een optie, maar dat geeft voor grote netwerken weer andere problemen.
Links kwam daar achter toen hij erover praatte met een bouwondernemer die was geïnteresseerd in het uitrusten van bestaande gebouwen met sensoren en controlenetwerken. ’Hij gaf een gebouw met vierduizend ramen als voorbeeld. Als je daar vierduizend draadloze sensoren in stopt met vierduizend batterijen en de levensduur van je batterij is tien jaar, dan zou je gemiddeld één keer per etmaal een batterij moeten wisselen. Met draadloos los je een installatieprobleem op, maar je krijgt er een onderhoudsprobleem voor in de plaats.‘
Shot in de aderen
Links had begin 2005 een businessplan. Toen realiseerde hij zich ook pas hoe groot het potentieel was. ’Van de een miljard sensoren die er jaarlijks worden verkocht, bleek 99 procent aan een draadje te hangen.‘ Hij begon met geld van vrienden en familie en daarnaast kwam onder meer Motorola Ventures als eerste met seed money over de brug. In het eerste jaar werkten Xanadu‘s designers aan IC-ontwerpen, terwijl Links de kapitaalschieters bewerkte om series A-financiering los te krijgen.
Mei vorig jaar kenden het Belgische GIMV en het Engelse DJF Esprit in totaal 6 miljoen euro toe. Nederlandse partijen lieten het afweten. Links noemt het klimaat voor durfkapitaal in België veel beter. ’Hier in Nederland kregen we te horen dat onze business niet tastbaar genoeg was. Ze investeren liever in onroerend goed. In België leeft investeren in technologie veel meer. Wel kregen we van Senternovem vorig jaar een ontwikkelingskrediet van 1 miljoen euro. Dat was natuurlijk wel een shot in de aderen.‘
In het beginstadium was de insteek van Greenpeak erg hardwaregeoriënteerd. ’Maar terwijl we progressie maakten in de markt en met klanten praatten, kwamen we erachter dat we software nodig hadden‘, vertelt Links. De vraag ontstond op welke software Greenpeak een licentie moest nemen. Er werd een shortlist gemaakt waarop drie partijen overbleven, waaronder het Zeelse Ubiwave. ’Wat zij ambiëren, lag in het verlengde van wat wij voorhadden‘, zegt Links. ’Tussen Niek Van Dierdonck (voormalig CEO Ubiwave, RR) en mij klikte het qua visie en aspiratie. En als het klikt tussen mensen, dan ziet de wereld er heel anders uit. Als hardware en software gescheiden zijn, dan blijf je maar om elkaar heen dansen. De echte bedrijfsgeheimen komen nooit open en bloot op tafel. Ubiwave en Xanadu waren complementair. Ubiwave had fantastische technologie en wij brachten ook internationale ervaring mee. We kwamen heel snel tot de conclusie om het samen in één onderneming te doen.‘ Afgelopen juli was de acquisitie van Ubiwave een feit.
Eigen chips
Greenpeak levert zijn laagvermogen communicatietechnologie op dit moment als een module die zo groot is als een USB-stick (5 vierkante centimeter). Deze Lime CM-08-module functioneert als zelfstandig communicatiesysteem, met zendontvanger, antenne en laagvermogen meshnetwerksoftware. Elementen om energie te winnen, zoals zonnecellen, levert Greenpeak niet zelf. Voor OEM-bedrijven die hun sensoren of controleproducten willen voorzien van Zigbee-functionaliteit zijn starterkits (1000 euro) en ontwikkeltools (6000 euro) beschikbaar.
Greenpeaks module bevat drie sleuteltechnologieën die erop zijn gericht om in een batterijloze omgeving te functioneren. De eerste is een ultralaagvermogen draadloze zendontvanger en een sensorinterface met efficiënte power-up- en power-downtoestanden. Tweede is een interface naar de energiebron. Derde is meshtechnologie om sensornetwerken op te zetten zonder batterijen en los van het lichtnet. Deze technologie zorgt ervoor dat netwerken zichzelf vormen en zelfherstellend zijn, wat installeren vergemakkelijkt.
De netwerksoftware waarmee de Lime CM-08-modules elkaar zoeken en netwerken opzetten is afkomstig van Ubiwave. Dat introduceerde al in 2005 meshnetwerksoftware voor de Zigbee-chipsets van Chipcon (dat eind 2005 werd overgenomen door Texas Instruments). Greenpeak maakt gebruik van Chipcons IEEE 802.15.4-compatibele RF-zendontvanger en een 8 bit microcontroller van Atmel. De start-up werkt momenteel aan een eigen enkelchipoplossing die alle functies van de huidige module integreert. Links kan nog niet zeggen wanneer hij een chip in handen heeft. ’Met mixed-signal chips zijn er altijd een aantal tape-outs nodig, waarvan we er al een paar achter de rug hebben. Het is altijd moeilijk om aan te geven wanneer de uiteindelijke chip beschikbaar is‘, zegt Links. Met eigen IC‘s levert Greenpeak de volledige toolketen voor OEM-integratie.
Links verwacht dat gebouwautomatisering, gezondheidszorg, veiligheid en beveiliging en logistiek bij uitstek geschikt zijn voor Greenpeaks producten. Daarbij zijn batterijvrije oplossingen cruciaal om onderhoudsproblemen te omzeilen. Maar daarnaast verwacht Links dat een aantal klanten ook tevreden is met hybride oplossingen waarbij een batterij is gecombineerd met bijvoorbeeld een zonnecel. ’Als de zonnecel ervoor zorgt dat de levensduur van de batterij langer is dan die van het product, dan is ook iedereen tevreden‘, aldus Links.
Op de Zigbee-standaard (IEEE 802.15.4) zijn nog een aantal verbeteringen mogelijk. Greenpeak realiseerde al een aantal zaken, zoals een hogere betrouwbaarheid van het opgezette netwerk. Links verwacht dat dit straks ook in de nieuwe standaard Zigbee Pro 2007 wordt opgenomen waarvan hij de draft nog deze maand of in november verwacht. ’Over 802.15.4 is geen discussie. Daar bouwt Zigbee Pro 2007 bovenop‘, zegt hij. ’Wij ondersteunen ook een toestand voor extreem laag vermogen. In standaard Zigbee kunnen de toegangspunten niet op batterijen draaien, maar moeten ze zijn aangesloten op het lichtnet. Onze routers draaien ook op batterijen. Dat doen we met een speciaal protocol dat ervoor zorgt dat alle sensoren en knooppunten tegelijk wakker worden om te luisteren of er berichten komen.‘
