Warning: Undefined array key "bio" in /home/techwatch/domains/test.bits-chips.nl/public_html/wp-content/plugins/wpcodebox2/src/Runner/QueryRunner.php(126) : eval()'d code on line 13
Author:
Reading time: 8 minutes
Ontslagronde op ontslagronde, sinds de zomer van 2008 kon bijna geen hightechbedrijf zich onttrekken aan de economische malheur. Het gevolg is dat de weinige recruiters die nog nieuwe mensen zoeken superkritisch kunnen zijn. Het aanbod is immers groot. Dat doet vooral pijn bij inhuurkrachten en starters. Het ’goede‘ nieuws: veel HR-managers verwachten dat er in 2010 weer een techneutentekort zal zijn.
De situatie op de arbeidsmarkt is het afgelopen jaar honderdtachtig graden gedraaid. Waar Bits&Chips medio vorig jaar nog schreef dat hightechvacatures lang openstonden vanwege het beperkte aanbod, is het nu dringen geblazen. Logisch, want de afgelopen maanden kwam het ene na het andere bedrijf naar buiten met reorganisatienieuws. Bijna alle grote jongens moesten de kaasschaaf hanteren en soms zelfs de botte bijl. De markt stroomde vol met hoogopgeleide techneuten.
’De arbeidsmarkt is enigszins gestabiliseerd‘, weet headhunter Anton van Rossum van IR Search. ’De grote ontslagrondes hebben we wel achter de rug, hoewel er hier en daar nog wel mensen uit zullen moeten. Er is ook weinig mobiliteit. Verhalen van mensen die in hun proeftijd zijn ontslagen, maken dat jobhoppers zich sneller bedenken. Bovendien sta je niet sterk in een bedrijf als je er net in dienst bent. Vanwege de anciënniteit zul jij er het eerste uitvliegen bij een reorganisatie.‘
Ruimte voor techneuten
Ondanks het grote aanbod staan er nog altijd vacatures open, hoewel het er niet veel zijn. ’Bij ASML in Veldhoven hebben we zeven openstaande vacatures, in Azië nog eens twee‘, vertelt Walter van Ruijven, Europees recruitmentmanager bij ASML. ’Vorig jaar waren dat er nog ruim tweehonderd. Op de financiële functies na zijn het nu allemaal zwaardere technische posities. Die zijn niet zomaar vervuld. We krijgen wel meer sollicitaties binnen van hooggeschoolde technici dan vorig jaar, maar ik merk toch dat mensen veel honkvaster zijn in deze onzekere tijd.‘
Volgens de website van Océ is het bedrijf in Nederland nog op zoek naar een tiental technische vacatures op hbo- en wo-niveau. ’We maken een inhaalslag na de reorganisatie van vorig jaar. Toen moesten we met honderd medewerkers afslanken, van wie zestig eigen personeelsleden‘, legt recruitmentmanager John Dreessen uit. ’Dat was voor het eerst in het bestaan van Océ en die klap is hard aangekomen. Medewerkers werden ongerust over de voortgang van hun projecten, waardoor er extra verloop was. In combinatie met de vacaturestop die we bij R&D een tijd lang hadden, dreigde er een tekort te ontstaan tegen het eind van dit jaar. Waar nodig zijn we dat nu aan het compenseren.‘
Philips heeft op dit moment ruimte voor 26 nieuwe hoger opgeleide techneuten. ’Vorig jaar hadden we in het eerste kwartaal ongeveer vier keer zo veel techniekvacatures‘, herinnert Christa Horrocks van Philips Recruitment Services zich. ’We krijgen gemiddeld 38 procent meer kandidaten per vacature, maar dat wil niet altijd zeggen dat het de juiste kandidaten zijn voor die job. Technische functies zoals development engineers, software-engineers en projectmanagers blijven lastig te vervullen.‘
Neopost in Drachten zoekt nog slechts één nieuwe medewerker: een industrieel ontwerper. ’Normaal gesproken nemen we gemiddeld tien tot vijftien nieuwe R&D-medewerkers per jaar aan‘, zegt recruiter Hans Tonnis. ’Nu de omzetgroei iets achterblijft, mogen we alleen mensen vervangen. Onze groeiambities hebben we wel even moeten temperen.‘
Alle zeilen bijzetten
Bij beeldverwerkingsspecialist Barco staan enkele tientallen posities open, maar ’het betreft vooral vervangingsvacatures die we maximaal intern trachten in te vullen‘, waarschuwt Jan Van Acoleyen, hoofd van Barco‘s HR-afdeling. ’Externe aanwerving is zeer gelimiteerd en beperkt zich voornamelijk tot India en China. Het grote verschil ten opzichte van vorig jaar zit niet zozeer in het aantal vacatures, want dat is quasi gelijk. Vorig jaar stonden er echter ook extern open. Bovendien gaat het om interne activiteitsverschuivingen, niet om personeelsgroei.‘
NXP moest de afgelopen maanden de grootste klap incasseren. Wereldwijd moesten er 4500 medewerkers uit, van wie 1300 in Nederland en België. Niet verwonderlijk dus dat er een complete vacaturestop van kracht is bij het chipbedrijf. ’Alleen voor bedrijfskritische posities gaan we op zoek als die medewerkers onverhoopt vertrekken‘, nuanceert Ellen van Bommel, die het mobiliteitscentrum van NXP onder haar hoede heeft. ’Natuurlijk kijken we dan eerst naar onze eigen pool, daarna pas buiten de hekken. Hier op het mobiliteitscentrum begeleiden we de NXP-medewerkers die onlangs zijn aangezegd. Afgelopen september, bij de bekendmaking van de reorganisatie, hebben we ons ten doel gesteld om voor 90 procent van deze groep binnen zes maanden een nieuwe baan te vinden. Dat was toen ambitieus, maar haalbaar. Inmiddels is de situatie veranderd en is een half jaar soms niet genoeg, daar moet ik eerlijk in zijn. De uitstroom gaat trager dan we hadden verwacht.‘
Ook Picanol uit Ieper had het de afgelopen tijd zwaar te verduren. Een historisch dieptepunt in de weefmachinemarkt maakt dat het bedrijf al sinds halverwege vorig jaar moet vasthouden aan een totale vacaturestop. ’Gelukkig is er sinds januari een lichte verbetering zichtbaar in onze markt‘, zegt woordvoerder Frederic Dryhoel. ’Toch moeten we alle zeilen bijzetten. Onze bedienden werken sinds begin april nog maar vier dagen in de week. Na een half jaar gaan we kijken of we die regeling moeten doorzetten. De arbeiders kennen zelfs al sinds vorig jaar zware economische werkeloosheid.‘
Bij Metris zijn ze ook niet meer op zoek naar nieuwe medewerkers. ’Vorig jaar stond er nog een handvol posities open‘, herinnert HR-manager Kathleen Lamberigts zich. ’Op de vacature van accounting assistant twee maanden geleden ontvingen we zo‘n vijftig reacties. Een jaar geleden zouden dat er hooguit twintig zijn geweest. Wij krijgen ook enorm veel spontane sollicitaties binnen.‘
Arrogant
Het grote aanbod van gekwalificeerd personeel en de beperkte vraag maken dat bedrijven extra kritisch zijn over wie ze in dienst nemen. Van Rossum: ’Door de crisis zijn er meer open sollicitaties. Een vacature levert ook extra werk op voor de HR-afdeling omdat er meer ruis tussen de aanmeldingen zit. Werkzoekenden gaan eerder bij een bedrijf kijken om te zien of het wat voor ze is. Ze hebben hun eisen laten zakken. Terwijl de bedrijven hun eisen juist hebben opgeschroefd.‘
Neopost heeft het voordeel dat het in zijn regio nauwelijks hoeft te concurreren met andere hightechbedrijven. ’Nog sterker dan anders blijven onze medewerkers zitten, er is nauwelijks verloop‘, prijst Tonnis zich gelukkig. ’Bovendien krijgen we veel meer open sollicitaties binnen. Er zitten kandidaten bij met wie ik vorig jaar ontzettend blij was geweest. Helaas hebben we alleen nog budget voor de echte toppers die we niet mogen laten schieten. We gaan wel naar carrièrebeurzen, vooral voor de naamsbekendheid. Je ziet dat het ongeïnteresseerde eraf is bij de bezoekers. Waar ze eerder met een bijna arrogante blik langs de stand liepen, is die vanzelfsprekendheid nu weg. Sollicitanten kijken minder naar geld. Ze knijpen het contract niet uit voor een salaris van 100 euro meer en zijn zelfs bereid in te leveren. Ze informeren nu ook naar de stabiliteit van het bedrijf. Zo‘n vraag zou ik vorig jaar nooit hebben gekregen.‘
Van Acoleyen van Barco kijkt ook met een extra oog naar de match tussen bedrijf en kandidaat. ’Het aanbod is in vergelijking met een half jaar of een jaar geleden wezenlijk groter. Het aantal cv‘s stijgt. De kwaliteit volgt echter niet evenredig. De moeilijkheid zit ‘m vooral in het feit dat we technisch goed geschoolde mensen zoeken die qua skills snel inzetbaar zijn in projecten. Ze moeten dus de nodige praktijkervaring hebben. Het groter geworden aantal starters op de arbeidsmarkt kan onze nood op dit vlak niet echt lenigen.‘
Laag pitje
Inhuurkrachten en starters zijn de grootste verliezers in de huidige arbeidsmarkt. De gedetacheerden vallen bij bedrijven in het flexibele personeelsbestand en zijn de eersten die het veld moeten ruimen als het tegenzit. ’ASML heeft een flink deel van zijn flexibele schil weggestuurd‘, zegt Van Ruijven. ’Zo‘n zevenhonderd inhuurkrachten zijn afgevloeid. Daarmee zijn er nog altijd zevenhonderd gedetacheerden over, die vooral op onze R&D-afdeling werken. Het is moeilijk om te voorspellen wanneer het omslagpunt zal zijn en we weer intensief zullen gaan werven.‘
Hetzelfde verhaal bij Barco. ’Inhuur van medewerkers draait momenteel op een laag pitje‘, weet HR-manager Van Acoleyen. ’Ze zitten alleen nog op een klein aantal posities waar dermate gespecialiseerde expertise op korte termijn vereist is dat het noodzakelijk is om met consultants te werken. De klassieke interims zien we occasioneel nog voor korte vervangingsopdrachten zoals bij een zwangerschapsverlof.‘
Neopost-recruiter Tonnis ziet een positieve kant aan de crisis: ’We hebben de organisatie eens goed doorgelicht. Veel projecten zaten ongeveer in dezelfde fase, waardoor er een grote druk op de engineers lag en we met veel inhuur moesten werken. Door de ontwikkelprojecten beter op elkaar aan te laten sluiten, konden we veel van de inhuurkrachten wegsnijden en onze eigen mensen efficiënter inzetten. Er lopen binnen R&D nu nog maar tien inhuurkrachten. Vorig jaar waren dat er minstens veertig.‘
Slechte reclame
Bijna alle bedrijven die Bits&Chips benaderde, geven aan dat er op dit moment nauwelijks ruimte is voor starters. Alleen de echte toppers hebben voorlopig niets te vrezen. De hightechrecruiters zoeken kandidaten die precies aansluiten bij de vacante positie. Ervaring is meestal een van de belangrijkste eisen. ’Er is op dit moment weinig tijd om mensen lang te laten groeien in hun nieuwe rol‘, benadrukt Dreessen van Océ. ’Ze moeten gelijk passen in het project en het team, en op korte termijn hun bijdrage leveren. We selecteren dus strikt op het profiel dat we hebben opgesteld. We zijn voortdurend op zoek naar een specifieke expertise, ambitie en persoonlijkheid die passen bij Océ.‘
Lamberigts van Metris denkt dat er zeker ruimte is voor starters. ’Niet alleen omwille van de lagere personeelskost, die nu zeker een rol speelt, maar ook omwille van de bredere inzetbaarheid die vandaag enorm belangrijk is geworden.‘ Zoals iedereen moet ook Metris deze maanden op de kleintjes letten. Lamberigts: ’Om kosten te besparen, zijn wij al een aantal maanden de vragende partij naar de werknemers toe om minder te werken. Dat kan in de vorm van bijvoorbeeld tijdskrediet of ouderschapsverlof. Werknemers die vroeger geen thematisch verlof durfden vragen uit vrees voor minder aanzien, zijn nu mee op de kar gesprongen. Er wordt nu ’ruimer‘ gedacht en gewerkt, wat voor beide partijen positief is.‘
Bij Philips staat één technische startervacature open. Horrocks: ’Vaak vullen we zulke posities in met interns. In het eerste kwartaal was 30 procent van de starters afkomstig uit onze eigen internpool. Ook nu lopen er veel interns rond bij Philips.‘
ASML neemt weliswaar geen starters meer aan, maar de machinebouwer probeert de groep niet uit het oog te verliezen. ’We bieden stageplaatsen aan om het contact met het onderwijs niet te verliezen‘, aldus Van Ruijven. ’Later zouden we deze studenten eventueel in dienst kunnen nemen. Bovendien houden we aandacht voor universiteiten, hbo‘s en mbo‘s om techniek te blijven promoten.‘
Daarmee snijdt Van Ruijven een interessant punt aan. Veel recruiters schatten dat de arbeidsmarkt volgend jaar weer zal aantrekken, maar de drukte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat mensen de hightechindustrie de rug toe keren en een ander pad kiezen. Die staan niet onmiddellijk weer op de stoep als het straks weer aantrekt. ’Het is geen goede reclamecampagne voor de chipindustrie‘, moppert Van Rossum. ’De kranten staan vol met ontslagen. Studenten die dat lezen, zullen eerder voor een andere richting kiezen. Ik ben bang dat we straks weer met een flink tekort zitten opgescheept, nog even los van de vergrijzing. Daar komt bij dat de kenniswerkers die we met veel moeite naar hier hebben gelokt, nu vlug weer zijn vertrokken. Die komen alleen terug als de regio zijn zuigende werking weer heeft hervonden.‘
