Author:
Eric Leenman is FPGA- en hardwareontwerper.
Reading time: 3 minutes
Ik was begin april op een FPGA-seminar en vanuit achter in de zaal viel het me op dat je a. vaak de zelfde mensen tegenkomt, en b. als ze nog haar hebben op hun hoofd, het vaak steeds verder uitdunt of grijs kleurt. Zijn wij de laatste der Mohikanen? Zijn wij de laatste generatie FPGA-designers? Zijn wij de enige die nog weten dat het twee klokcycli duurt voordat data uit een block Ram komt nadat het adres is aangeboden? Zijn wij de enige nog die pipelining toepassen om de klokfrequentie te verhogen, die DSP’s instantiëren als de synthesetool het in LUT’s en logica legt?
Ik wist al vroeg dat ik de techniek in wilde, maar techniek is al jaren niet meer interessant op scholen. Handenarbeid wordt niet meer gegeven, en mannelijke leraren zijn bijna niet te vinden – techniek is toch hoofdzakelijk een mannenberoep. Een op de zeven leraren weet zeker dat hij dit jaar nog gaat stoppen; anderen overwegen een ander vak te kiezen vanwege hoge werkdruk en slechte groeimogelijkheden.
Zo wordt de jeugd nooit geprikkeld om dingen te maken, experimenten uit te voeren, het succes te ervaren als iets na veel moeite lukt. De werking van een batterij, het bouwen van een vogelhuis, het maken van een kandelaar, het wordt niet meer uitgelegd, het wordt niet meer gemaakt.
Is de enige educatie voor de nieuwe generatie de Tinker Bell-film op Disney XD, waar ze erachter komt dat ‘een knutsel’ ook toegevoegde waarde heeft? Dat je het leuk mag vinden om dingen te maken en gebruik mag maken van je inzicht hoe je techniek toe kunt passen? Dat door Tinker Bells inzicht een handmatig proces van herenbeestjes beschilderen verbeterd kan worden door een apparaat en zo het bedrijfsproces verbetert en de lente wordt gered?
Laten we het niet hopen. Techniek is de enabler voor maatschappelijke verbetering, voor nieuwe mogelijkheden, de opmaat voor welvaart.
Nederland was onovertroffen in de scheepsbouwtechniek in de Gouden Eeuw. Een scheepsbouwer in die tijd deed de berekeningen uit het hoofd. De ervaring, inzichten en bouwtechnieken gingen over van scheepsbouwmeester op -leerling. Zo werd de techniek toegepast én overgedragen. De techniek om schepen te kunnen bouwen, op snelheid, wendbaarheid of laadvermogen, maar waar stabiliteit het meest belangrijk was. Dat dat moeilijk was, bewees het Zweedse oorlogsschip de Vasa: dit werd te water gelaten en zonk vervolgens na dertienhonderd meter. Zonder techniek geen vervoersmiddel, zonder transport staat alles stil, zonder handel geen handelsnatie, geen geld voor nieuwe innovaties.
Een ander voorbeeld: het zuiden van de Verenigde Staten innoveerde niet in techniek. Het was daar van begin af aan een landbouwcultuur die alleen aan schaalvergroting deed met plantages. En afhankelijk was van de export. Noordelijk Amerika daarentegen bleef investeren in techniek. Zeilboten werden stoomboten met grote waterraderen. Hierdoor werd New York de grootste haven en niet het zuidelijke New Orleans. Door de technologische voorsprong hadden de Yankees tijdens de burgeroorlog in 1861 eigen kanonfabrieken en ijzergieterijen, een uitgebreid spoorwegnetwerk en oorlogsschepen. De zuidelijke staten hadden dat allemaal niet, en verloren.
Of neem de Indianen. De Spanjaarden brachten paarden naar Amerika. Uitgebroken paarden vormden kuddes en zwierven vanaf 1650 over de onbewoonde grazige prairie. De Indianen vingen, temden en bereden ze. Deze paarden gaven hun een nieuwe techniek en brachten hun ongekende mogelijkheden. Ze konden grotere afstanden afleggen, zwaarder materiaal vervoeren dan wat toen gebruikelijk was met hun honden, en ze konden nu op bizons jagen met paarden, in plaats van ze van kliffen af te laten storten. Ze betrokken nieuwe gebieden zoals de Great Plains. Tot ze door de – technologisch superieure – blanken in reservaten werden gestopt.
Ik hoop niet dat het met ons techneuten net zo afloopt als met de Indianen, dat we in een reservaat worden gestopt en uitsterven, omdat Nederland alleen nog maar uit economen en bankiers bestaat.
