Cosine en Micronit bouwen röntgenlens Xeus-satelliet


Warning: Undefined array key "bio" in /home/techwatch/domains/test.bits-chips.nl/public_html/wp-content/plugins/wpcodebox2/src/Runner/QueryRunner.php(126) : eval()'d code on line 13

Author:

Reading time: 2 minutes

De Leidse instrumentenmaker Cosine en de Enschedese microfluidics-specialist Micronit gaan een röntgenlens ontwikkelen voor Esa‘s toekomstige Xeus-ruimtetelescoop. Vanwege het gewicht is gekozen voor een siliciumstructuur met holle kanalen die de straling naar een brandpunt weerspiegelen. Micronit zal de wafers in de juiste hoek polijsten en benodigde structuren aanbrengen, waarna Cosine ze assembleert tot lens. Naast de twee bedrijven doet ook de Stichting Ruimteonderzoek Nederland (SRon) mee met het project.

De röntgenlens bestaat uit een ronde schijf geperforeerd met kanaaltjes loodrecht op het oppervlak. Deze kanalen hebben een spiegelende binnenkant en staan onder een zeer kleine hoek. Invallende röntgenstraling reflecteert daardoor in een iets afgebogen richting. Doordat alle kanalen naar een brandpunt gericht zijn enkele meters verder, wordt de straling daar gefocust. Het concept komt van Cosine.

De lens is opgebouwd uit individuele silicium plaatjes, voorzien van ribben. Door een groot deel van deze plaatjes op te stapelen ontstaat de benodigde gatenstructuur. De uiteindelijke lens bestaat uit meerdere van deze modules naast elkaar en zal een oppervlakte hebben van vijf vierkante meter.

Micronit richt zich normaliter vooral op glasbewerking voor microfluidics-toepassingen. ’We hebben echter ook de capaciteit om silicium te bewerken in huis‘, licht Micronit-CTO Ronny van ‘t Oever toe. Het slijpen van de siliciumplaten onder de gewenste hoek vereist nanometerprecisie. ’De spiegel moet op atomair niveau vlak zijn‘, zegt Van ’t Oever.

De Xeus-missie staat op de planning voor een lancering in 2018. De telescoop zal uit twee in formatie vliegende satellieten bestaan, een met de lens en de andere met de detector 35 meter verderop. De opdracht is in eerste instantie een conceptverkenning. Of de Xeus-missie ook daadwerkelijk de siliciumlens van Cosine zal gebruiken zal daarna moeten blijken.