Automotive: kruispunt voor innovatie

De financiële crisis heeft een flinke impact op de automotive-sector. Een historische overcapaciteit en een dieptepunt in consumenten- en ondernemersvertrouwen zijn de ingrediënten voor een implosieve cocktail. Het nieuws uit de sector oogt dan ook vrij dramatisch. De grote drie in de Verenigde Staten wankelen op de rand van het bankroet. Een fusie van twee van hen moet de situatie keren, maar het valt te bezien of dit het wondermiddel is. Europese constructeurs blijven evenmin gespaard. Fabrieken gaan een paar weken dicht om de ineengestorte vraag en de productie in evenwicht te brengen. Zelfs Japanse autofabrikanten delen in de moeilijkheden. De malaise verspreidt zich door alle segmenten. Zo kondigde een truckbouwer recent aan dat de vraag de laatste maanden met maar liefst 99,7 procent terugviel. Daar komt nog bij dat sommige economen het graag hebben over een mature sector die in de Westerse kenniseconomie zowat aan het eind van zijn levenscyclus gekomen is.

Dit alles betekent echter allerminst dat we de schouders moeten laten hangen. De automotive-sector ligt aan de basis van veel van de technologische en economische vooruitgang die we de laatste decennia kenden. Het baanbrekend werk naar de kenmerken van innovatieprocessen door onderzoekers zoals William Abernathy en James Utterback was enkel mogelijk door observatie van de doorbraken in autotechnologie en productontwerp. Hun concept van het dominante productontwerp vindt zijn oorsprong in het onderzoek naar het innovatiemanagement in de automobielsector. Kortom, iedereen die er de literatuur over innovatie op naslaat, zal snel tot de conclusie komen dat de automotive-sector sinds jaar en dag een broedplaats van innovatie is. Het is dan ook voorbarig de beschreven onheilsboodschappen als een doemscenario te aanvaarden. Ook vandaag zijn de opportuniteiten voor innovatie in de sector enorm. Ze vereisen wel een specifieke focus en aanpak, technologisch en organisatorisch.

Automotive is bij uitstek een sector waar de zoveel besproken convergentie van technologie voluit speelt. Doorbraken op vlak van materialen, sensoren, telematica, simulatie en prototyping creëren economische opportuniteiten voor het product zelf. Convergentie schept de nodige voorwaarden voor innovatie, maar ze zijn onvoldoende voor duurzaam economisch succes. De sector mag en kan zich niet langer beperken tot het product zelf. Twee additionele invalshoeken dringen zich op. Ten eerste moet de sector continu op zoek naar innovatieve businessmodellen. Zo zag Renault een aantal jaren geleden dat op de markt ruimte was voor een goedkope, degelijke wagen. De Renault Logan is een economisch succes. Ten tweede moet de sector nog meer de focus verleggen van product naar gebruikscontext. Daar zijn de kansen enorm.